Η εμπορία και η χρήση ναρκωτικών ουσιών αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες μάστιγες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Οι θάνατοι από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών αυξάνονται κάθε χρόνο. Η Ελλάδα εμφανίζεται στις πρώτες θέσεις του μαύρου πίνακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους θανάτους από τη χρήση «σκληρών» ναρκωτικών. Τριάντα (30) φορές περισσότεροι ήταν οι θάνατοι από ναρκωτικά στη χώρα μας την τελευταία εικοσαετία (βλ. Α. Τσιγκρής: «Αντεγκληματική Πολιτική για την Ελλάδα του 21ου Αιώνα», εκδ. Ι. Σιδέρη). Τα αποτελέσματα των ερευνών αποδεικνύουν ότι:
• Ένας στους δέκα Αθηναίους έχουν δοκιμάσει κάποια παράνομη εξαρτησιογόνο ουσία.
• Το χασίς και η μαριχουάνα είναι τα πλέον διαδεδομένα ναρκωτικά στην Ελλάδα.
• Το 28% των ανδρών ηλικίας 25-35 ετών έχουν κάνει χρήση χασίς ή μαριχουάνας.
• Το 75% του ελληνικού πληθυσμού θεωρεί εύκολο το να βρει κάποιος «χάπια», ενώ το 35% θεωρεί εύκολο το να βρει κάποιος ναρκωτικά.
• Κάθε χρόνο αυξάνονται οι μαθητές που κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών.
• Το 6,1% των μαθητών ηλικίας 14–18 ετών έχουν κάποια εμπειρία με ναρκωτικά.
• Τα αγόρια κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών σε διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τα κορίτσια.
• Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών από μαθητές στην Αθήνα και κυρίως στη Θεσσαλονίκη.
• Ανησυχητικά είναι και τα ποσοστά (9,4%) χρήσης ναρκωτικών ουσιών από τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων.
Τα τραγικά στοιχεία των τελευταίων ετών, αναφορικά με τη χρήση και την εμπορία ναρκωτικών ουσιών, αποδεικνύουν με τον πλέον σαφή τρόπο ότι είναι ανάγκη να προχωρήσουμε στην εφαρμογή πιο ριζοσπαστικών μεθόδων πρόληψης και να σχεδιάσουμε μια πιο αποτελεσματική πολιτική απέναντι στο ζήτημα.
Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται αλλαγή φιλοσοφίας αντιμετώπισης του ζητήματος και προώθηση πολιτικών με κέντρο τον Άνθρωπο που έχει ανάγκη από τη φροντίδα και τη συμπαράσταση της Πολιτείας.
Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η χρήση ναρκωτικών ουσιών συνδέεται άμεσα με το εμπόριο και ότι όσο το εμπόριο ανθεί και κάποιοι πλουτίζουν απ’ αυτό, τόσο θα διογκώνεται το πρόβλημα.
Κατά δεύτερο λόγο θα πρέπει να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης του χρήστη ως ασθενούς και όχι ως εγκληματία του κοινού Ποινικού Δικαίου. Οι αλλαγές στο καθεστώς αντιμετώπισης των χρηστών θα έχουν ως βασική τους συνέπεια την κατακόρυφη μείωση του εμπορίου. Η «αγορά» των εμπόρων θα συρρικνωθεί αυτόματα, τα κέρδη τους θα μειωθούν κατακόρυφα και ο κίνδυνος που αναλαμβάνουν οι έμποροι του λευκού θανάτου θα φαντάζει δυσανάλογος σε σχέση με τα προσδοκώμενα κέρδη τους.
Η νέα πολιτική για τα ναρκωτικά θα πρέπει να στηριχθεί στους ακόλουθους πυλώνες:
1. Αντιμετώπιση του χρήστη ως ασθενούς και όχι ως εγκληματία του κοινού ποινικού δικαίου.
2. Παρακολούθηση των χρηστών από εξειδικευμένο και ειδικά εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό.
3. Δημιουργία στα δημόσια νοσοκομεία ειδικών τμημάτων που θα έχουν ως αποστολή τους την παροχή βοήθειας στους χρήστες.
4. Συνεργασία των νοσοκομείων με τις θεραπευτικές κοινότητες, με σκοπό τη μακροπρόθεσμη ένταξη όλων των χρηστών σε προγράμματα απεξάρτησης.
5. Αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών για τους εξαρτημένους χρήστες που έχουν δηλωθεί στις επίσημες υγειονομικές υπηρεσίες των κατά τόπους νοσοκομείων.
Οι παραπάνω αλλαγές του νομοθετικού καθεστώτος χρήσης ναρκωτικών ουσιών θα έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή της μέχρι σήμερα φιλοσοφίας αντιμετώπισης του ζητήματος και παράλληλα θα προκληθεί κάθετη πτώση των ποσοτήτων ναρκωτικών ουσιών που διακινούνται στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα μας αφορά όλους. Σήμερα, ίσως, το παρακολουθούμε από μακρυά με την αμηχανία του (τηλε)θεατή. Αύριο, ίσως, το δούμε να απασχολεί με τραγικό τρόπο τους συναδέλφους, τους γείτονες και τους φίλους μας. Ίσως κάποια μέρα να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Η αλληλεγγύη στα θύματα και η καταδίκη των εμπόρων του θανάτου θα πρέπει να είναι προτεραιότητες όλων μας και πρώτα και κύρια της Πολιτείας.
Το ζήτημα δεν επιτρέπει προσωπικές στρατηγικές. Επιβάλλει συνεργασία, ευαισθησία, ανθρωπιά, πρόταση και αλληλεγγύη.