Σχολική Βία και Εκφοβισμός
Αφορμή για την ενασχόλησή μου με το ευαίσθητο θέμα της σχολικής βίας και του εκφοβισμού ήταν η επίσκεψή μου στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, στο πλαίσιο ενημέρωσης σχετικά με το ερευνητικό πρόγραμμα για την Πρόληψη της Νεανικής Βίας και Παραβατικότητας (2007).
Το πρόγραμμα πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη, με τη συμμετοχή των δέκα μεγαλύτερων πανεπιστημίων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου των Η.Π.Α.
Διαλέξεις σε σχολεία της Αχαΐας
Στις αρχές του 2015 ξεκίνησα μια σειρά διαλέξεων στα σχολεία (Δημοτικά – Γυμνάσια – Λύκεια) της Αχαΐας, με σκοπό την ενημέρωση των μαθητών και των εκπαιδευτικών για την αντιμετώπιση του φαινομένου σχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Ο λόγος που ανέλαβα αυτή την πρωτοβουλία, είναι η βαθιά μου πεποίθηση ότι η γνώση, η κατανόηση και η αναγνώριση είναι τα βασικά εφόδια προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα που τείνει να γίνει βρόχος στην καθημερινή λειτουργία του σχολείου, αλλά παράλληλα απειλεί την ηρεμία της οικογένειας.
Παράγοντες που γεννούν το πρόβλημα και προτάσεις για την αντιμετώπισή του
Έχει αποδειχθεί ότι ο χαλαρός έλεγχος στο πλαίσιο της οικογένειας και η έλλειψη επικοινωνίας, ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί, ευνοούν την παραβατικότητα στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και γενικότερα.
Πολυετείς επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι οι οικογένειες, των νεαρών παραβατών έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το ένα χαρακτηριστικό είναι, ότι συνήθως πρόκειται για φτωχές οικογένειες.
Ωστόσο, δεν είναι μόνον η φτώχεια που προκαλεί την εγκληματικότητα. Πολύ συχνά η φτώχεια ωθεί τους νέους να ξεπεράσουν άλλους συνομηλίκους τους από εύπορες οικογένειες και να μεγαλουργήσουν.
Για να υπάρξει πιθανότητα εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον από ανήλικους, πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός φτώχειας, εγκληματικού παρελθόντος της ίδιας της οικογένειας και έλλειψης ελέγχου των γονέων προς το παιδί.
Η εγκληματολογική έρευνα, αναφορικά με τους έφηβους παραβάτες στα σχολεία, έχει αποδείξει ότι πρόκειται κυρίως για αγόρια, μέσης ηλικίας. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους εμφανίζεται γενικά να είναι αρκετά καλή, καθώς εργάζονται συνήθως και οι μητέρες τους, αλλά περιστασιακά και οι ίδιοι.
Οι παραβατικές παρέες των νέων σχολικής ηλικίας είναι σχετικά πολυμελείς και στελεχώνονται κυρίως με άτομα του ιδίου φύλου.
Τα μέλη της παρέας προέρχονται κυρίως από το σχολείο, αλλά επίσης από τη γειτονιά, το χώρο εργασίας και τους τόπους νυκτερινής διασκέδασης.
Στην παρέα μετέχουν συνήθως για να βρουν φίλους, χωρίς να έχουν συνήθως κάποιον αρχηγό ή ιεραρχική δομή, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για «συμμορίες ανηλίκων».
Για να προληφθεί μια μελλοντική έξαρση της παραβατικότητας των ανηλίκων και της νεανικής βίας στο σχολικό περιβάλλον θα πρέπει -μεταξύ άλλων- να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες στους νέους ανθρώπους, να επαναπροσδιορισθούν οι στόχοι της νέας γενιάς και να διασφαλισθούν τα μέσα για την επίτευξή τους, να μειωθεί η ανεργία των νέων, να ενσωματωθούν οι μειονοτικές ομάδες του πληθυσμού, να στηριχθούν οι θεσμοί της οικογένειας και του σχολείου και να οικοδομηθεί μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Μια δίκαιη και ανοιχτή κοινωνία, με ίσες ευκαιρίες για όλους.
